مهیار کاظمی نژاد
۳ آبان ۱۴۰۴
ارزهای بینالمللی (دلار، یورو، پوند و…) نه فقط ابزار پرداخت بین کشورها هستند، بلکه متغیری کلیدی در تعیین سودآوری شرکتها، جریان سرمایه، و ریسک کلی بازار بورس به شمار میآیند. نوسان نرخ ارز میتواند از طریق کانالهای درآمدی، هزینهای و روانی، قیمت سهام را تحتتأثیر قرار دهد؛ بنابراین هر تحلیلگر یا سرمایهگذاری که بخواهد تصمیمات آگاهانه بگیرد، باید نقش ارز را در مدلسازی و استراتژیسازی لحاظ کند.
صرافی فلامک معامالت بی واسطه، هزینه کمتر، سرعت بیشتر
تأثیر نرخ ارز بر سودآوری و صورتهای مالی شرکتها
شرکتهای صادرکننده از افزایش نرخ ارز سود میبرند چون درآمد ریالی آنها (یا معادل محلی) افزایش مییابد؛ اما شرکتهای واردکننده با افزایش هزینه بهای تمامشده مواجه میشوند. همچنین بدهیهای ارزی شرکتها میتواند اثر شدیدی داشته باشد: اگر شرکت وام دلاری داشته باشد، افت ارز محلی نسبت به دلار هزینه خدمات بدهی را افزایش میدهد و حاشیه سود را تنگتر میکند. در تحلیل بنیادی، باید:
نسبت درآمد ارزی به کل درآمد بررسی شود.
ساختار بدهی (ریالی/ارزی) و سررسیدها تحلیل شوند.
پوشش ریسک ارزی (hedging) و قراردادهای مشتقه بررسی شوند.
ارتباط میان بازار ارز و بازار سهام
بازار ارز و بازار سهام دو بازار موازیاند که از طریق جریان سرمایه و انتظارات سیاستگذار به هم متصل میشوند. زمانی که ارز یک کشور تضعیف میشود، سرمایهگذاران خارجی ممکن است از بازار سهام خارج شوند و تقاضا برای سهام کاهش یابد؛ بالعکس، تقویت ارز میتواند جذابیت سرمایهگذاری را بالا ببرد. همینطور تغییرات نرخ بهره برای کنترل تورم (که معمولاً روی نرخ ارز تأثیر دارد) مستقیماً بر ارزشگذاری سهام و هزینه سرمایه مؤثر است.
نقش ارز در ارزشگذاری شرکتها و صنایع
در ارزشگذاری DCF یا مدلهای چندنسبتی، نرخ ارز میتواند:
جریانهای نقدی آتی را دگرگون کند (برای شرکتهای صادراتی/وارداتی).
هزینه سرمایه را تغییر دهد (از طریق ریسک کشور و نرخ بهره).
در صنایع خاص مانند پتروشیمی، فلزات و نهادهای صادراتمحور، تغییر نرخ ارز معمولاً اثر تعیینکنندهای روی ارزشگذاری و چشمانداز سود دارد. سرمایهگذاران باید سناریوهای ارزی مختلف (پایین/میانه/بالا) را در مدلها شبیهسازی کنند.
نوسانات ارزی و ریسک سرمایهگذار
نوسانات ارزی ریسک قابلتوجهی است که میتواند بازده واقعی سرمایهگذار را کم یا زیاد کند. انواع ریسک ارزی:
ریسک تراکنشی: ناشی از معاملات واقعی واردات/صادرات.
ریسک ترجمهای: مربوط به گزارش مالی به یک واحد ارزی دیگر.
اقتصادی: تأثیر بلندمدت تغییر نرخ ارز بر رقابتپذیری.
برای مدیریت ریسک، ابزارهایی مانند قراردادهای forward، futures، options، و استراتژیهای طبیعی (natural hedging، تطبیق درآمد با هزینه به همان ارز) کاربرد دارند.
نقش سیاستهای پولی و بینالمللی
تصمیمات بانک مرکزی درباره نرخ بهره، مداخلات ارزی، و کنترل سرمایه بهشدت بر بازار ارز اثرگذار است و از آن مسیر بازار سهام را نیز جابهجا میکند. تحریمها، محدودیتهای ارزی، یا تغییرات در مقررات تجارت خارجی میتواند کارایی بازار را تحتتأثیر قرار دهد و ابهام را افزایش دهد. برای سرمایهگذاران حرفهای، پایش سیاستگذاران پولی و اعلانهای بینالمللی بخشی ضروری از تحلیل است.
استراتژیهای سرمایهگذاری مبتنی بر وضعیت ارزی
سرمایهگذاری در صادرکنندگان در زمان تضعیف ارز: اگر ارز محلی تضعیف شود، سودآوری صادرکنندگان میتواند افزایش یابد.
پرهیز از شرکتهای بدهکار ارزی در شرایط ناپایدار: شرکتهایی با بدهی خارجی بالا، در شرایط افت ارز آسیبپذیرند.
استفاده از پوشش ریسک (Hedging): برای کاهش ریسک تراکنشی، استفاده از قراردادهای آتی یا اختیار میتواند مناسب باشد.
تنوع جغرافیایی سبد: سرمایهگذاری در بازارها و ارزهای مختلف ریسک ارزی را پخش میکند.
مدیریت سرمایه کوتاهمدت بر پایه نقدینگی: در دورههای نوسان شدید ارزی، داشتن نقدینگی میتواند فرصتساز باشد.
نتیجهگیری و توصیههای عملی
ارزهای بینالمللی یکی از محرکهای اصلی در حرکت بازار بورس هستند؛ نه تنها از طریق اثر مستقیم بر سود شرکتها، بلکه از مسیر انتظارات سرمایهگذاران، سیاستگذاری و هزینه سرمایه. برای تصمیمگیری بهتر:
نسبتهای ارزی شرکت را بررسی کنید؛
سناریوسازی ارزی در مدلهای ارزشگذاری انجام بدهید؛
از ابزار پوشش ریسک متناسب با افق سرمایهگذاری استفاده کنید؛
همیشه اخبار پولی و بینالمللی را دنبال کنید.
این کارها کمک میکند ریسکهای ناشی از نوسانات ارز را مدیریت و از فرصتهایی که نوسانات ایجاد میکنند بهره برداری کنید.
صرافی فلامک
کامنت ها