مهیار کاظمی نژاد
۱۲ تیر ۱۴۰۴
در این مقاله، ابتدا چارچوب کلی «مالیات بر هدایا» را توضیح می‌دهیم و سپس روی دو کشور مهم در تجربه کاربران ایرانی—کانادا و ایران—تمرکز می‌کنیم. در پایان، توصیه‌های کاربردی برای کاهش ریسک مالیاتی ارائه می‌شود.
صرافی فلامک معامالت بی واسطه، هزینه کمتر، سرعت بیشتر
مفهوم «مالیات بر هدایا»
تعریف: مالیات بر هدایا (Gift Tax) مالیاتی است که دولت‌ها بر انتقال بدون‌عوض دارایی—نقد، سهام، ملک و …—از یک شخص به شخص دیگر اعمال می‌کنند.
هدف: جلوگیری از فرار مالیاتی از طریق هدیه‌دهی به‌جای درآمد یا ارث.
نحوه محاسبه: معمولاً بر اساس ارزش کل هدایا در یک دوره معین (سال مالیاتی) و نرخ‌های تصاعدی یا ثابت اعمال می‌شود.
معافیت‌ها: بسیاری از کشورها تا سقف مشخصی از ارزش هدایا را معاف می‌کنند (مثلاً در آمریکا تا سال ۲۰۲۵ معافیت سالانه ۱۷٬۰۰۰ دلار).
وضعیت مالیات بر هدیه در ایران
ایران تاکنون قانونی با عنوان «مالیات بر هدیه» در قالب مستقل تصویب نکرده است. اما:
مالیات بر درآمد: در صورتی که انتقال وجه برای مداخله در معاملات تجاری یا به‌عنوان دستمزد تلقی شود، ممکن است جزو درآمد مشمول مالیات قرار گیرد.
مالیات بر ارث: هدایای بزرگ به فرزندان در طول زندگی ممکن است در صورت فوت دهنده، در محاسبه سهم‌الارث اثرگذار باشد و گیرنده مشمول مالیات بر ارث شود.
ارز خروجی: بانک مرکزی ایران سقف انتقال ارز نقدی به خارج (حدود ۵۰۰۰ یورو در سال) تعیین کرده؛ بیش از آن نیاز به مجوز و مستندات هزینه را دارد، اما این موضوع مستقیماً مالیات نیست بلکه مقررات ارزی است.
توصیه: برای انتقال مبالغ بالا، حتماً مستندات انتقال (قرارداد، فاکتور شهریه، نامه دانشگاه) را نگه دارید تا در صورت استعلام نهادهای مالی یا مالیاتی بتوانید هدف انتقال را اثبات کنید.
وضعیت مالیات بر هدیه در کانادا
کانادا مالیات خاصی برای هدایا (Gift Tax) ندارد. یعنی انتقال وجه یا دارایی به افراد—از جمله فرزندان—معمولاً مشمول مالیات نمی‌شود.
اما نکات زیر مهم است:
درآمد حاصل از سرمایه: اگر پول هدیه‌شده در حساب بانکی یا سرمایه‌گذاری قرار گیرد و سود یا بهره ایجاد کند، آن سود مشمول مالیات بر درآمد گیرنده خواهد بود.
مالیات بر ارث: کانادا نیز مالیات بر ارث (Estate Tax) به‌صورت مستقیم ندارد، اما دارایی‌های متوفی تا زمان انتقال باید تصفیه شوند؛ اگر انتقال به‌عنوان هدیه پیش از مرگ انجام شده، ممکن است در صورت فوت بخشنده تأثیرگذار باشد.
گزارش‌دهی بانکی: مبالغ سنگین ممکن است توسط مؤسسات مالی تحت قوانین ضدپول‌شویی (AML) گزارش شوند، اما این گزارش صرفاً اطلاعاتی است، نه مالیات.
دیگر کشورها (به‌طور خلاصه)
ایالات متحده آمریکا:
معافیت سالانه: تا ۱۷٬۰۰۰ دلار برای هر گیرنده بدون مالیات (سال ۲۰۲۵).
معافیت مادام‌العمر: حدود ۱۲٫۹ میلیون دلار کل هدایا تا زمان مرگ.
گزارش‌دهی: هدایا بالای معافیت سالانه باید به IRS گزارش شوند.
اتحادیه اروپا:
بسته به کشور، برخی مالیات بر هدیه دارند (مانند بریتانیا و آلمان) و برخی معافیت‌های محدود اعمال می‌کنند.
توصیه‌ها و نکات عملی
مستندسازی کامل:
قرارداد یا دعوت‌نامه تحصیلی، فاکتور شهریه، نامه نیاز مالی
مشورت با کارشناس مالیاتی:
قوانین هر کشور ممکن است تغییر کند؛ یک مشاور به‌روز بهترین راهنمایی را ارائه می‌دهد.
استفاده از حساب حواله‌ای رسمی:
صرافی‌های مجاز یا بانک‌ها را برای انتقال انتخاب کنید تا از بلاک‌شدن وجه جلوگیری شود.
توجه به سقف‌های ارزی و گزارش دهی:
در ایران سقف ارز نقد و در کانادا قواعد AML را در نظر داشته باشید.
پیگیری سود و درآمد حاصل از هدیه:
اگر پول در حساب‌های سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرد، سود آن را به‌موقع اظهار کنید.
صرافی فلامک
کامنت ها