تورم و رکود اقتصادی دو پدیده کلیدی در اقتصاد کلان هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند یا خلط می‌شوند. هرچند هر دو وضعیت می‌تواند نشانه‌هایی از اختلال در عملکرد اقتصاد باشد، ماهیت، علل، پیامدها و ابزارهای سیاستگذاری برای مقابله با هر یک متفاوت است. شناخت دقیق تفاوت‌ها به سیاست‌گذاران، فعالان بازار و عموم مردم کمک می‌کند تصمیمات مالی و اقتصادی آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

صرافی فلامک معامالت بی واسطه، هزینه کمتر، سرعت بیشتر

تعریف تورم: چیستی، اندازه‌گیری و نشانه‌ها

تورم عبارت است از افزایش مداوم و عمومی سطح قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد طی زمان. معیارهای رایج اندازه‌گیری تورم شامل شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) و شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) است. نشانه‌های تورم عبارت‌اند از افزایش قیمت کالاهای اساسی، کاهش قدرت خرید واحد پول، رشد دستمزدها که اغلب عقب‌تر از قیمت‌ها حرکت می‌کند، و افزایش انتظارات تورمی در بین مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها. تورم می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد: افزایش تقاضا (تورم طلبی)، افزایش هزینه تولید (تورم هزینه‌ای)، یا افزایش عرضه پول توسط بانک مرکزی.

تعریف رکود اقتصادی: چیستی، شاخص‌ها و نحوه تشخیص

رکود اقتصادی به دوره‌ای گفته می‌شود که فعالیت اقتصادی کاهش می‌یابد؛ معمولاً با کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP)، افزایش بیکاری، افت سرمایه‌گذاری و کاهش مصرف همراه است. مرجعی معمول برای تشخیص رکود دو فصل متوالی رشد منفی GDP است؛ هرچند نهادهای رسمی مانند کمیته‌های ملی براساس مجموعه‌ای از شاخص‌ها (اشتغال، تولید صنعتی، درآمدها و فروش) تصمیم می‌گیرند. رکود معمولاً با کاهش تقاضای کل، خسارت در سودآوری بنگاه‌ها و افت اعتماد سرمایه‌گذاران همراه است.

علل و مکانیسم‌های مولد: چرا تورم یا رکود شکل می‌گیرند؟

تورم معمولاً زمانی پدید می‌آید که تقاضا بیش از عرضه رشد کند (شوک تقاضا)، یا زمانی که هزینه‌های تولید به‌طور ناگهانی افزایش یابد (مانند افزایش قیمت انرژی یا دستمزدها) و این افزایش به قیمت‌ها منتقل شود. همچنین سیاست پولی انبساطی بلندمدت بدون رشد واقعی تولید می‌تواند باعث افزایش نقدینگی و تورم شود.
در مقابل، رکود غالباً ناشی از کاهش تقاضای کل، بحران اعتباری، شوک‌های منفی به تولید (مثل بحران انرژی یا پاندمی)، یا سیاست‌های انقباضی شدید است که تقاضا را سرکوب می‌کند. رکود می‌تواند با محرک‌های بیرونی (کاهش تقاضای جهانی) یا داخلی (کاهش سرمایه‌گذاری و مصرف) آغاز شود.

آثار اقتصادی و اجتماعی: پیامدهای متفاوت برای خانوارها و کسب‌وکارها

آثار تورم شامل کاهش قدرت خرید، عدم قطعیت در قیمت‌گذاری و برنامه‌ریزی سرمایه‌گذاری، و توزیع نابرابر زیان‌ها (افراد با درآمد ثابت متضرر می‌شوند) است. نرخ بالای تورم می‌تواند باعث فرار سرمایه، اختلال در قراردادها و افزایش هزینه‌های معاملاتی شود.
آثار رکود اما بیشتر در قالب بیکاری بالاتر، کاهش درآمد خانوارها، ورشکستگی بنگاه‌ها و افت سرمایه‌گذاری نمود می‌یابد. رکود بلندمدت می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه انسانی و فیزیکی و کاهش ظرفیت تولیدی اقتصاد شود.

رابطه بین تورم و رکود: امکان هم‌زمانی و پدیده stagflation

هرچند تورم و رکود معمولاً به‌عنوان حالات متضاد دیده می‌شوند، اما می‌توانند هم‌زمان رخ دهند؛ پدیده‌ای که به آن «استگفلیشن» (stagflation) گفته می‌شود — ترکیب رشد اقتصادی ضعیف یا منفی با تورم بالا. این وضعیت در دهه ۱۹۷۰ میلادی نمونه بارزی داشت و نشان می‌دهد که سیاستگذاری هم‌زمان برای کنترل تورم و احیای رشد می‌تواند دشوار و تضادآمیز باشد.

ابزارهای سیاستگذاری: چه ابزارهایی برای مقابله به‌کار می‌روند؟

برای مهار تورم معمولاً از سیاست‌های پولی انقباضی (افزایش نرخ بهره، کاهش نقدینگی) و سیاست‌های مالی محتاطانه استفاده می‌شود. این اقدامات می‌توانند تقاضا را کاهش داده و انتظارات تورمی را کنترل کنند، اما در کوتاه‌مدت ممکن است رشد اقتصادی را کند کنند.
برای مقابله با رکود، سیاست‌گذاران معمولاً از سیاست‌های پولی انبساطی (کاهش نرخ بهره، تسهیل اعتباری) و سیاست‌های مالی تحریک‌کننده (افزایش هزینه‌های دولت، کاهش مالیات) استفاده می‌کنند تا تقاضا را بازیابی کنند. انتخاب مناسب ابزار نیازمند تشخیص درست علت بنیادین مشکل است.

مدیریت و تعادل: انتخاب سیاست مناسب بر اساس شرایط اقتصاد کلان

در عمل، تشخیص اینکه اقتصاد با تورم یا رکود یا ترکیبی از هر دو مواجه است، تعیین‌کننده نوع واکنش سیاستگذار است. تصمیم‌گیری باید مبتنی بر داده‌های واقعی (نرخ بیکاری، رشد GDP، شاخص‌های قیمت) و تحلیل علت‌ها باشد. در بسیاری از موارد، ترکیب متوازن سیاست‌های پولی و مالی و اقدامات ساختاری (بهبود عرضه، ارتقاء بهره‌وری) بهترین راهکار برای بازگشت به مسیر پایدار رشد و ثبات قیمت است.

صرافی فلامک یک صرافی در شهر تورنتو کاناداست که با 20 سال سابقه کاری در عرصه تبدیل ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال فعالیت می کند. شما میتوانید بر روی کلیک روی این متن آدرس مارا پیدا کرده و جهت تماس با کارشناسان فلامک با شماره تلفن  14168561234+ تماس حاصل فرمائید.