تاریخ بانکداری ریشه در مبادلات باستانی و نیاز به ذخیره، انتقال و اعتباردهی پول دارد. اما وقتی صحبت از «بانکهای معتبر» یا «نهادهای بانکی مدرن» میشود، معمولاً منظور مؤسساتی است که عملکردهایی مانند سپردهپذیری، صدور اعتبار، تسویه بینالمللی و نقش در سیاست پولی را داشتند. در ادامه مهمترین کشورها و مؤسساتی که به شکلگیری نظام بانکی مدرن کمک کردند را با تاریخ و توضیح مفصل بررسی میکنیم.
صرافی فلامک معامالت بی واسطه، هزینه کمتر، سرعت بیشتر
بانکداری در دوران باستان — معابد و صرافیها (بینالنهرین، یونان، روم)
پیش از ظهور بانکهای مدرن، نهادهایی در تمدنهای باستانی وظایف مشابه بانک را انجام میدادند. در بینالنهرین (عراق امروز) معابد و کاخها بهعنوان مکانهای امن برای نگهداری غله و نقره و ثبت وامها عمل میکردند. در یونان شهری، صرافان (trapezitai) و در روم باستان argentarii فعالیتهایی شبیه به سپردهپذیری و انتقال پول انجام میدادند. این نهادها پایههای فکری و عملی لازم برای توسعه بانکداری مدرن را فراهم کردند، اما هنوز ساختار سازمانی و قانونی بانکهای معاصر را نداشتند.
ایتالیا — مکتب بانکداری رنسانس (فلورانس، ونیز، جنوا، سیهنا)
در اروپا، ایتالیا نقش محوری در شکلگیری بانکداری مدرن داشت. شهرهای تجاری چون فلورانس، ونیز و جنوا مرکز عملیات بانکی بینالمللی شدند.
بانک مدیچی (فلورانس): خانواده مدیچی در قرن پانزدهم (بنیانگذاری رسمی بانک مدیچی در اواخر قرن 14 و اوایل 15) با شبکه شعب در شهرهای اروپایی و خدمات اعتباری بینالمللی معروف شد. بانک مدیچی نمونهای از بانک خصوصی موفق با نفوذ سیاسی-اقتصادی بود.
بانکو دی سان جورجو (جنوا، 1407): این بانک دولتی-شرکتی در جنوا از مؤسسات مهم ایتالیا بود که خدمات تسویه و اعتباردهی به دولت ارائه میداد.
قدیمیترین بانک فعال: Banca Monte dei Paschi di Siena (ایتالیا، 1472): این مؤسسه که در سیهنا تأسیس شد، اغلب بهعنوان قدیمیترین بانک تجاری فعال جهان شناخته میشود و نمونهای از استمرار نهادی در بانکداری اروپاست.
اسپانیا و بارسلونا — نهادهای تسویه محلی
در برخی شهرهای اسپانیایی نیز نهادهایی مثل «Taula de Canvi» در بارسلونا (اوایل قرن 15) برای تسویه حسابهای تجاری و پذیرش سپرده فعالیت کردند. این نوع نهادها نشاندهنده گسترش نیاز به تسویه و اعتماد مالی در اقتصاد شهری اروپای قرون وسطی بودند.
هلند — بانک آمستردام و سیستم تبدیل پول (قرن 17)
با رشد تجارت دریایی و تسویه بینالمللی، بانک آمستردام (1609) نقش مهمی در فراهم آوردن واحد پولی قابل اعتماد و سیستم تسویه برای بازرگانان اروپایی ایفا کرد. این بانک مدل جدیدی برای نگهداری سپردهها و تسویه بینالمللی ارائه داد که بعدها الهامبخش نهادهای بانکی اروپایی شد.
سوئد و انگلیس — تولد بانکهای مرکزی مدرن
در فاصله قرنهای 17 و 18 مفهوم «بانک مرکزی» شکل گرفت که تفاوتش با بانکهای تجاری در نقش تنظیم پول و حمایت از دولت بود.
Sveriges Riksbank (سوئد، 1668): اغلب بهعنوان قدیمیترین بانک مرکزی در دنیا شناخته میشود. ریکسبانک از اوایل برای تسهیل امور مالی دولتی و حفظ ثبات پولی اهمیت داشت.
Bank of England (انگلستان، 1694): این بانک در پی نیاز دولت بریتانیا به وام و مدیریت بدهی عمومی تأسیس شد و بعدها نقش مرکزی در سیاست پولی و ثبات مالی کشور ایفا نمود. بانک انگلستان نمونهای کلاسیک از تحول بانک تجاری به نهاد مرکزی سیاستگذار پولی است.
کشورهای دیگر — گسترش بانکداری مدرن
با انقلاب صنعتی و رشد بازارهای مالی، آلمان، فرانسه، ایالات متحده و دیگر کشورهای اروپایی و آمریکایی مؤسسات بانکی قدرتمندی ایجاد کردند که خدمات اعتباری، سرمایهگذاری و نظام تسویه را توسعه دادند. هر کشور با قوانین و ساختار خاص خود به بلوغ نظام بانکی کمک کرد.
صرافی فلامک

کامنت ها
چک به عنوان شکلی از «برات» و «دستور پرداخت» در اروپای مدرن رشد کرد
تاریخ: 30 آبان 1404 | زمان: 15:05:35[…] معاملات پدید آمدند. این ابزارها در طول تاریخ، بسته به توسعه بانکی، تجاری و پست، شکلهای مختلفی به خود گرفتند و نقش مهمی […]