
بازارهای مالی از نظر عملکرد و هدف به دو دستهٔ اصلی تقسیم میشوند: بازار اولیه و بازار ثانویه. هر کدام نقش متفاوتی در کانالیزه کردن سرمایه، تأمین مالی شرکتها و فراهم کردن فرصتهای معامله برای سرمایه گذاران ایفا میکنند. فهم تفاوت این دو بازار برای هر سرمایهگذار، کارآفرین یا دانشجوی اقتصاد ضروری است.
صرافی فلامک معامالت بی واسطه، هزینه کمتر، سرعت بیشتر
بازار اولیه چیست؟ (Primary Market)
بازار اولیه جایی است که اوراق جدید (مثل سهام یا اوراق بدهی) برای اولین بار عرضه میشوند و سرمایه بهطور مستقیم به ناشر (شرکت، دولت یا نهاد) میرسد. شناختهشدهترین نمونه بازار اولیه، عرضه اولیه سهام (IPO) است که شرکتها برای جذب سرمایه و توسعهٔ کسبوکار خود از آن استفاده میکنند. در بازار اولیه قیمتگذاری معمولاً توسط متولیان (بانکهای سرمایهگذاری، مشاوران مالی) تعیین میشود و خریداران عمدتاً سرمایه گذاران نهادی یا افرادی هستند که در عرضه شرکت میکنند.
ویژگیهای کلیدی بازار اولیه:
تأمین مستقیم سرمایه برای ناشر.
اوراق برای اولین بار و بهصورت جدید عرضه میشوند.
قیمتگذاری اولیه معمولاً توسط متولی یا توافقی تعیین میشود.
معاملات ثانویه روی این اوراق هنوز شکل نگرفته است.
بازار ثانویه چیست؟ (Secondary Market)
بازار ثانویه جایی است که اوراقی که قبلاً در بازار اولیه عرضه شدهاند بین سرمایه گذاران معامله میشوند. بورسهای اوراق بهادار مانند بورس تهران، فرابورس یا بازارهای خارج بورس (OTC) نمونههایی از بازار ثانویه هستند. در این بازار دیگر پول مستقیم به شرکت نمیرود؛ بلکه مالکیت اوراق بین افراد و نهادها منتقل میشود.
ویژگیهای کلیدی بازار ثانویه:
فراهمکنندهٔ نقدشوندگی برای سرمایهگذاران.
قیمتها بر اساس عرضه و تقاضا شکل میگیرند.
نقش واسطهها (کارگزاران، بازارگردانها) برجسته است.
معاملات پیوسته و لحظهای امکانپذیر است.
تفاوتهای کلیدی بازار اولیه و ثانویه
هدف اصلی:
بازار اولیه: تأمین سرمایه برای ناشر.
بازار ثانویه: ایجاد بازار برای معامله و نقدشوندگی اوراق موجود.
طرف معامله:
در بازار اولیه خریدار، ناشر را تأمین مالی میکند.
در بازار ثانویه معامله بین سرمایه گذاران انجام میشود.
قیمتگذاری:
بازار اولیه: قیمت اولیه توسط متولی یا روش عرضه تعیین میشود.
بازار ثانویه: قیمت بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین میشود و نوسان دارد.
نقدشوندگی:
بازار اولیه معمولاً نقدشوندگی کمتری دارد (تا زمان باز شدن معاملات ثانویه).
بازار ثانویه نقدشوندگی بالا و امکان تبدیل سریع به پول نقد را فراهم میکند.
تأثیر بر ناشر:
بازار اولیه مستقیماً سرمایه برای توسعهٔ شرکت فراهم میکند.
بازار ثانویه ارزش بازار شرکت را منعکس میکند ولی پول مستقیم به شرکت نمیرسد (مگر در افزایش سرمایه از طریق بازار اولیه یا صدور مجدد).
ریسک و شفافیت:
بازار اولیه: ریسک برای خریداران به دلیل عدم وجود سوابق معامله بیشتر است.
بازار ثانویه: قیمت شفافتر و ریسک قابلتجزیهتر بهدلیل اطلاعات بازار و عملکرد گذشته است.
مثال عملی ساده
فرض کنید یک شرکت فناوری برای توسعهٔ محصول جدید ۱۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد. شرکت سهامی میشود و از طریق عرضه اولیه (IPO)، ۲۰ درصد سهامش را در بازار اولیه میفروشد و ۱۰۰ میلیارد تومان جذب میکند. پس از عرضه، سهام شرکت در بورس (بازار ثانویه) معامله میشود؛ سرمایهگذاران میتوانند سهام را بخرند یا بفروشند و قیمت بر اساس تقاضا تغییر میکند. در این چرخه، شرکت فقط در عرضه اولیه سرمایه جدید دریافت کرده است؛ معاملات بعدی بین سرمایهگذاران انجام میشود.
اهمیت برای سرمایه گذاران و شرکتها
برای شرکتها: بازار اولیه فرصت جذب سرمایه و رشد است.
برای سرمایهگذاران: بازار ثانویه امکان کسب بازده از سرمایهگذاری و خروج از موقعیتها را فراهم میکند.
ترکیب هر دو بازار موجب تخصیص بهینهٔ سرمایه و شفافیت قیمتی در اقتصاد میشود.
صرافی فلامک
کامنت ها
قدمبهقدم مهارتهای لازم برای «یادگیری بازارهای مالی» را کسب کنید
تاریخ: 13 مهر 1404 | زمان: 14:16:10[…] مهارتهای لازم برای «یادگیری بازارهای مالی» و «ورود به بازار مالی» را کسب […]